Leesvoer

Op de 'leestafel' liggen interessante boeken over thema's als leren, leiderschap, veranderen en vernieuwen. Vakliteratuur is een belangrijke inspiratiebron in mijn adviespraktijk. Graag deel ik welke boeken mij écht inspireren in mijn werk en leven. Ik vul de leestafel regelmatig aan.

Move before you're ready. Hoe je snel en continue verbetert

Move before you're ready is helemaal een boek van deze tijd. In dit boek laten Simon van der Veer en Linde Peters zien hoe je de effectiviteit van veranderinitiatieven aanzienlijk vergroot, door continue te verbeteren. Hoe dan? Door snel aan de slag te gaan, uitproberen, testen, leren en weer verder verbeteren, met maximaal eigenaarschap bij medewerkers en actieve betrokkenheid van de klant. In wezen is er niks nieuws onder de zon. Watn in populaire agile-methoden zoals Lean, Scrum en de Lean Start-Up komen continue verbeteren door het zetten van kleine stapjes en leren door te doen ook terug. De belangrijkste meerwaarde van dit vlot geschreven boek is dat het de rode draad laat zien in deze methodieken en theorieën. Staat jouw team of organisatie voor een verandering? 'Move before you're ready!' laat zien hoe je continue verbeteren snel kunt realiseren.
Tags: Veranderen, Agile, Wendbaarheid

Iedereen verandert. Nu wij nog

Volgens Hans Vermaak zitten veranderaars niet alleen in bestuurskamers, adviesbureaus of stafafdelingen. Veranderaars - ook al noemen ze zichzelf vaak niet zo - zijn verspreid door alle lagen van de organisatie te vinden. Juist ook op de werkvloer. Ik ben het van harte met hem eens. Het boek is dan ook voor hen geschreven en op te vatten als een 'everything you always wanted to know' over veranderen. In ruim twintig bondige hoofdstukken wordt beschreven hoe je écht verandert. Het boek ziet Vermaak niet als menukaart waar je naar hartelust dingen uit pikt, maar als een normatieve stellingname: dit zijn de ingrediënten die je tezamen nodig het. In elk hoofdstuk volgen voorbeelden en nuttige concepten. Vermaak spreekt én schrijft indrukwekkend en toegankelijk over veranderen!
Tags: Veranderen, Vernieuwing

Opleidingskunde. Leren in het werk, rond het werk, voor het werk

Mariël Rondeel en Erik Deen schreven op verzoek van en met Joseph Kessels een nieuwe druk van het boek Opleidingskunde, al 25 jaar een groot succes. Het boek is bestemd voor iedereen die vorm geeft aan leertrajecten om mensen te ondersteunen bij het leren en ontwikkelen in de context van hun werk. Op zodanige wijze, dat het leren aansluit bij de nieuwsgierigheid en gedrevenheid van individuen én bijdraagt aan de ontwikkeling van organisaties. Het boek gaat uit van drie perspectieven waar je als adviseur en ontwerper mee te maken hebt: de relationele ontwerpbenadering, versterken van talenten en verbinden van werken en leren. Door mijn eigen opleiding als opleidingskundige bij de FCE voel ik me erg verwandt met de uitgangspunten, methodieken en voorbeelden die in het boek worden genoemd. Een echte must read als leren in, rond en voor het werk je vak is!
Tags: Opleidingskunde, Ontwerpen, Adviseren

De Corporate Tribe. Organisatielessen uit de antropologie

De schrijvers van het managementboek van het jaar 2016 zijn corporate antropoloog. Zij zien organisaties als tribes, structuren als verwantsschapssytemen, leiders als chiefs, visiedocumenten als totempalen. Danielle Braun & Jitske Kramer gaan op zoek naar de onderstroom van organisaties, de bezieling, de mogelijkheden van natuurlijke transitie en de soms bizarre rituelen die maken dat samenwerken, leiden en veranderen lastig, maar zeker niet onmogelijk is. Wie dit boek leest, wordt een beetje antropoloog en kijkt nooit meer hetzelfde naar organisaties.

In dit prachtige boek, vormgeving (!) én inhoud, komt het begrip cultuur tot leven. Schitterend is wat dat betreft het verhaal 'een foutmarge van 2%' over cultuurverschillen in Japen en de Verenigde Staten. Het boek sluit af met het hoofdstuk 'Ik ga op veranderreis en neem mee... een model voor onderweg'. Voor mij als organisatieadviseur een goed bruikbaar model om transities te duiden en op basis daarvan concrete interventies te kiezen die daar bij passen. Een boek om er telkens weer bij te pakken. Op naar de boekhandel!
Tags: Organisatiekunde, Cultuur, Veranderen, Antropologie

Verslaafd aan organiseren

Een tijdje terug bezocht ik een mini-college van Tjip de Jong en hoogleraar verslavingszorg Cor de Jong naar aanleiding van het verschrijven van het boek Verslaafd aan organiseren. Het is een ongemakkelijke waarheid maar Tjip de Jong slaat met dit boek de spijker op z'n kop. Organisaties zijn verslaafd. Niet aan drank of drugs, maar aan zinloze routines. Diep van binnen weten we dit wel, en toch doen we er allemaal aan mee: tenenkrommende strategiedagen, complexe verantwoordingsdocumenten, nutteloze vergaderingen.

In dit verslavende boek behandelt Tjip acht dominante organisatieverslavingen, zoals tijdsverslaving, functieverslaving, opstapelverslaving en machtverslaving. Waar komen deze sluipmoordenaars vandaan? Welke schade veroorzaken ze? Welke strategieën gebruiken organisaties om hun disfunctioneren te maskeren? En wat vraagt het om af te kicken? Je leest het in Verslaafd aan organiseren!
Tags: Organiseren, Veranderen, Vernieuwen

Waarderend Veranderen. Appreciative Inquiry in de dagelijkse praktijk van managers

  1. Appreciative Inquiry is een onderzoekende, op samenwerking en energie gerichte manier van werken aan verandering die de laatste jaren in Nederland en Vlaanderen steeds meer vaste grond onder de voeten krijgt. Deze benadering stelt je in staat met de betrokken medewerkers (en klanten of andere externe partijen) te werken aan grotere en kleinere verandervragen op de werkvloer. Dit mooi geschreven en praktijkgerichte boek bevat zowel theoretische achtergronden van Appreciative Inquiry als praktische handreikingen en actuele voorbeelden uit de praktijk. Je vindt er helder beschreven aanpakken en methodieken zoals: ontdekken met waarderende interviews, terugblikken om een stap te zetten: de kracht van de historielijn, het verbeelden van de gewenste toekomst, experimenteren: de eerste stap naar actie, het belang van de ontmoetingsplek, werken met nieuwsgierigheid als motor en werken met talent. Kortom Appreciative Inquiry zoals je dat als manager dagelijks kunt gebruiken om bij te dragen aan samenwerking en energie!
Tags: Appreciative Inquiry, Waarderend onderzoek, Beweging creëren

Ik kies voor mijn talent

In dit prachtige boek zet Luk Dewulf zijn gedachtegoed over talent uiteen. Hij gaat in op vragen als: wat is talent? Hoe kun je talent ontwikkelen? En hoe ga je om met gebieden waar je niet goed in bent? Luk is al jaren zeer gedreven aan het werk rond het thema talent (en burn-out). Hij heeft een sterke visie ontwikkeld waarin de begrippen talent en talent in actie, hefboomvaardigheden en context een centrale rol vervullen. Sinds kort bevat het boek 'Ik kies voor mijn talent', evenals 'Mijn baas kiest voor mijn talent', een unieke code die toegang geeft tot een online tool. Deze tool helpt je zicht te krijgen op je talenten. Ook ontdek je welke talenten je al goed beheerst en aan welke hefboomvaardigheden je nog zou moeten werken. Ik ben al jaren erg enthousiast over het gedachtegoed en werk er met veel plezier mee! Dit is niet in de laatste plaats door het plezier ('goesting' zou Luk zeggen) en de energie die mensen krijgen door steeds meer te kiezen voor waar ze goed in zijn.
Tags: Talent, Talentontwikkeling

Op naar geluk: de psychologie van een fijn leven

Ap Dijksterhuis, die we natuurlijk allemaal kennen van de bestseller 'Het slimme onbewuste', kiest in navolging van Martin Seligman en vele anderen ook voor de positieve psychologie. Waarom langer je aandacht richten op wat mensen ongelukkig maakt als je ook rechtstreeks op je doel af kunt gaan? Op naar geluk! Bij de veronderstelling dat begrijpen hoe iets niet werkt, je uitzicht geeft op hoe het wel kan, en dat dit inzicht voldoende is om verandering in gang te zetten kun je namelijk best vraagtekens plaatsen. Je komt de oplossing met andere woorden niet op het spoor door te kijken naar wat je ongelukkig maakt. Onderzoeken wat je gelukkig maakt is een heel ander en zinvol perspectief! Het betekent niet dat je voorbij gaat aan problemen, ze worden simpel van een andere kant benaderd. In het boek 'Op naar geluk' verkent één van de meest invloedrijke psychologen van ons land, het thema geluk vanuit de westerse en oosterse traditie, hij geeft een geluksformule en schetst 6 'gelukspraktijken' die je kunnen helpen je eigen geluk te vergroten. Want... geluk is niet alleen een kwestie van geluk.

Overigens zie je steeds meer organiseren experimenteren met het werken aan het thema geluk. Een prima ontwikkeling wat mij betreft!
Tags: Geluk, Positieve psychologie

Ontketen vernieuwing! Blokkades wegnemen en beweging creëren - Arend Ardon

De grootste verdienste van Ontketen vernieuwing! is niet zozeer dat Ardon baanbrekende nieuwe inzichten presenteert. Alles is eigenlijk al wel bekend. Toch heeft het boek iets in mij geraakt. Wat ik zo knap vind is dat Ardon erin is geslaagd in dit vlot geschreven boek taal aan te reiken die past bij dit 'tijdperk van verandering'. Taal waarmee je in organisaties weer een volgende stap kunt zetten als het gaat om het wegnemen van blokkades en het creëren van beweging om vernieuwing te ontketenen. Dat daar in veel organisaties behoefte aan is leidt geen twijfel.

Lees ook mijn uitgebreide boekrecensie van Ontketen vernieuwing!
Tags: Vernieuwen, Innoveren, Beweging creëren

Nieuwsgierigheid op het werk. Beter presteren door fouten, vragen, twijfel en verwondering

Er zijn vier acties die best vaak voorkomen op de werkvloer die een probleem kunnen zijn. Je moet je zorgen maken als ze alle vier regelmatig terugkomen in je eigen werkomgeving. Deze acties belemmeren namelijk de nieuwsgierigheid. Alleen als je ruimte geeft aan nieuwsgierigheid gaat kennis vrij stromen, ontstaan er nieuwe ideeën en presteer je samen beter. De vier acties zijn: het afstraffen van onkunde, het toedekken of rechtvaardigen van fouten, te sterk afgebakend taak- en werkgebieden en afwijkende meningen niet waarderen of opzoeken. In het boek lees je waarom deze punten de nieuwsgierigheid in de weg staan. Een erg leuk en goed geschreven boek(je) dat je helpt om nieuwsgierig naar je eigen werksituatie en organisatie te kijken!
Tags: Nieuwsgierigheid, Onderzoeken, Leren

Onderweg: pragmatisch veranderen in robuuste organisaties

Het boek drong door tot de shortlist van managementboek van het jaar 2015. Terecht! In Onderweg laten Leide van Oss en Jaap van 't Hek zien hoe duurzame verandering in robuuste organisaties plaatsvindt. De auteurs beschrijven hoe mensen in de organisatie hun werkpraktijk organseren en veranderen, en hoe je je veranderstrategie hierop kunt aansluiten. Het boek biedt deugdelijke en behulpzame theorie van de auteurs. Maar Leike van Oss en Jaap van 't Hek vinden zelf ook vele nieuwe wooren, begrippen en concepten uit, waarvoor (tot nu toe) nog geen woorden bestonden. 'Pragmatisch prutsen', 'prudent geweld' en 'bedoelingengedoe' zijn daar wat mij betreft enkele fraaie voorbeelden van. Het boek bevat ook een uitgebreide en praktische gereedschapskist. Om met de woorden van De Caluwé te spreken die het voorwoord schreef: 'Ga het maar snel lezen!'
Tags: Veranderen, Organiseren, Leren

Samen vernieuwen in de praktijk: principes en aanpakken om werk te maken van innovatie

Deze toolbox is gebaseerd op onderzoek naar leren en innoveren. Het boek, de principes en de werkvormen hebben voor mij in de praktijk hun waarde al vele malen bewezen. Ze bieden handvatten voor het werken aan het vinden van slimme oplossingen voor lastige vraagstukken rond vernieuwing.

 
Tags: Innoveren, Vernieuwen, Leren

Praktijkonderzoek: motor van verandering in organisaties

Dit boek biedt inspiratie en handreikingen voor iedereen die aan de slag wil met praktijkonderzoek als motor voor verandering in organisaties. Praktijkonderzoek is namelijk niet alleen bedoeld om iets te weten te komen, maar ook om te veranderen en te leren. Je spoort je kennis en ervaring in de eigen organisatie op. Naast interessante inzichten kan het leren van betrokkenen stimuleren en beweging creëren. Voor mij bevat het boek veel handreikingen om zulk onderzoek zinvol en leuk te maken. De illustraties in het boek zijn geweldig!
Tags: Praktijkonderzoek, Leren, Veranderen

Van kiem tot kracht: een waarderend perspectief voor persoonlijke ontwikkeling en organisatieverandering

Dit boek bevat een aantal praktijkverhalen die zijn gegroepeerd in drie delen: een talentperspectief voor persoonlijke ontwikkeling, waarderend onderzoek als bron voor organisatieverandering en werken met een waarderende benadering. Waarderend onderzoeken (Appreciative Inquiry) is een niet meer weg te denken perspectief voor persoonlijke ontwikkeling en organisatieverandering. Het beste hoofdstuk is voor mij 'ontwikkelen van(uit) kracht'. Het geeft acht uitgangspunten voor een waarderend onderzoekende benadering. Speciale vermelding verdient wat mij betreft ook het hoofdstuk 'Bouwen van sterke teams'. Dit is een must read voor iedereen die wel eens teams begeleid en geïnteresseerd is om dit als waarderend facilitator te doen.
Tags: Waarderend onderzoeken, Appreciative Inquiry

Spiekbriefjes voor topmanagers

Spiekbriefjes voor topmanagers geeft je in vogelvlucht overzicht en inzicht op 90 managementmodellen: kort, helder en overzichtelijk. De modellen zijn onderverdeeld in 9 categorieën zoals: strategie, leiderschap, communiceren, innoveren en leren. Elk model krijgt een eigen bladzijde. Je kunt direct aan de slag. Ik zou zeggen: spieken maar!
Tags: Persoonlijk leiderschap

Ontdek je sterke punten

Ontdek je sterke punten is het logische vervolg op het boek 'Weg met alle regels'. Marcus Buckingham is één van de grondleggers van de sterkepuntenbenadering. In dit boek geven Clifton & Buckingham aan dat we vaak onze talenten niet kennen, gefixeerd als we zijn op onze zwakheden. Onze talenten slapen en dat is een gemis. In het boek zit een unieke code waarmee je een test kunt doen, de zogenaamde StrengthsFinder. De test geeft je persoonlijke talententop 5 uit een lijst van 34 talenten. Het vormt een mooi startpunt van waar het mijns inziens omgaat: je talenten in actie brengen.
Tags: Talent, Talentontwikkeling

Mindset, de weg naar een succesvol leven

Mindset is een mooi, diepgravend en bruikbaar boek van Carol Dweck. Voor degenen die het nog niet kennen: Dweck maakt een verschil tussen de 'groeimindset' en 'fixed mindset'. Met een groeimindset zie je intelligentie als iets dat je kunt ontwikkelen en sta je open voor leerkansen. Als je door de bril van de fixed mindset kijkt geloof je niet zo dat mensen (of jijzelf) nog heel erg kunnen groeien.
 
Tags: Mindset, Leren, Persoonlijk leiderschap

Ik kies voor mijn talent - toolbox

Niemand in het Nederlandse taalgebied schrijft en spreekt zo sterk over het onderwerp talent als de Vlaming Luk Dewulf. Talent wordt in zijn ogen zichtbaar in activiteiten die voor jou moeiteloos gaan en die voldoening geven als je ze doet. De Toolbox bevat een boekje waar de belangrijkste begrippen de revue passeren: talent, talent in actie, hefboomvaardigheden en context. Helder wordt ook hoe je om moet gaan met dingen waar je niet goed in bent. Waar je echt niet goed in bent, moet je vooral niet proberen te ontwikkelen. Het gaat je toch niet lukken. Maar neem wel je verantwoordelijkheid voor het resultaat en het effect van wat je doet. De toolbox bevat naast 38 fraai beschreven talenten zoals ontrafelaar, foutenspeurneus, aansteker en sfeervoeler ook vele werkvormen om mee aan de slag te gaan.
Tags: Talent, Talentontwikkeling

Het ontwerpboek

Wat maakt sommige leertrajecten zo succesvol? Zijn er gouden regels voor het ontwerpen ervan? Valt het te leren: ontwerpen van leren dat werkt? Mariël Rondeel, Erik Deen, Ans Grotendorst en Joseph Kessels die het Ontwerpboek samenstelden denken van wel. Door goed te kijken naar wat werkt. En door de kunst af te kijken bij ervaren ontwerpers. Het Ontwerpboek is een bundel met veel praktijkvoorbeelden en reflecties voor ontwerpers van leertrajecten. Een boek om er telkens opnieuw weer bij te pakken en het ontwerpen van leertrajecten telkens opnieuw weer een stap verder te brengen.
Tags: Ontwerpen, Leren, Vernieuwen

Effectief samenwerken: de driehoek van verantwoordelijke relaties

Een vlot geschreven boek waarin de driehoek van effectieve samenwerking kernachtig wordt beschreven. In de driehoek nemen een initiator, actor en ondersteuner samen verantwoordelijkheid voor het eindresultaat. Samenwerken via de driehoek is een manier om kansen op leren, groeien en versnellen te benutten. Het denken in driehoeken is in mijn eigen adviespraktijk niet meer weg te denken. Ik zie het als dé manier om resultaatgericht te werken via optimale samenwerking. De driehoek vormt een verfrissend alternatief voor de meer gangbare tools op het gebied van samenwerken.
Tags: Samenwerken, Resultaatgericht, Leren

De brug bouwen terwijl je erover loopt

De brug bouwen terwijl je erover loopt komt zonder aarzeling in mijn top 5 van managementboeken. Leiderschapsdenker Robert Quinn begint met enkele prachtige verhalen van mensen die zijn eerdere boek diepgaande verandering hebben gelezen en zelf diepgaand zijn veranderd. Vervolgens schetst hij acht praktijken voor het bereiken van de fundamentele toestand van leiderschap. Het gaat daarbij telkens om twee uitersten die op het eerste gezicht niet goed verenigbaar lijken maar die iemand in de fundamentele toestand van leiderschap toch in de praktijk brengt. Voorbeelden van die praktijken zijn: strenge liefde, reflectieve actie en de waarderende vraag. In het derde en laatste deel van het boek gaat hij in op het ontwikkelen van leiderschap. Door dit boek ben ik meer gaan begrijpen van wat leiderschap kan zijn en hoe je er zelf invulling aan kunt geven.
Tags: Leiderschap, Veranderen, Persoonlijk leiderschap

Alles wat je aandacht geeft, groeit

Wat werkt er bij het gezond maken van de communicatie tussen manager en medewerker? Dit boekt geeft niet alleen een antwoord op die vraag, maar is ook een leidraad voor managers die de relatie met hun medewerkers willen verbeteren ten einde een beter werkklimaat te creëren. Transparant managen is daarbij het sleutelwoord. Het model gaat uit van een aantal leerprincipes waarvan 'alles wat je aandacht geeft, groeit' en 'transparantie' de belangrijkste zijn. Ik heb aan den lijve ondervonden dat het daadwerkelijk gebruiken van de leerprincipes en het in praktijk brengen van de beschreven vaardigheden bijdraagt aan een fijne werksfeer en productiviteit. De kwaliteit van je relaties nemen toe. Niet alleen op het werk maar ook privé. Overigens is het prettig leesbare boek niet alleen geschikt voor managers maar voor iedereen die zijn communicatie wil verbeteren.
Tags: Communicatie, Leiderschap

Aan de slag met jobcraften

Zet jij iedere dag je talent in op je werk? Lukt het je om je drijfveren te vertalen naar je dagelijkse werkpraktijk? En ervaar je veel of juist weinig energie bij de dingen die je doet op je werk? Jobcraften of 'baanboetseren' krijgt de laatste tijd steeds meer aandacht. Bij jobcraften doe je op eigen initiatief aanpassingen in je werk waardoor het beter aansluit bij wie je bent, wat je wilt, wat je kan en wat je drijft. Aan de slag met job craften is een praktisch boek met korte stukjes theorie, oefeningen en werkvormen. Een aanrader (!) voor iedereen die met meer plezier en energie in het werk wil staan of voor professionals die dat proces willen begeleiden.
Tags: Persoonlijk leiderschap, Talent, Jobcraften, Vitaliteit
Een Engelse koning...
Een Engelse koning wilde weten waar het in het leven om draait, en gaf zijn hofgeleerden de opdracht dat voor hem uit te zoeken. Na lang studeren kwamen ze terug met een dik boek. De koning las het en vond het prachtig. 'Maar', zei hij, 'hoe kan ik dit nu doorgeven aan de mensen in mijn rijk? Vat het voor me samen.'

De geleerden gingen weer aan het werk en kwamen na lange tijd terug met twee grote vellen perkament. Een goede samenvatting kost meer tijd dan het schrijven van een dik boek.

De koning was blij met het resultaat, maar hij was nog niet tevreden. 'Ik moet iets hebben dat mensen kunnen onthouden als ik het laat voorlezen op de marktpleinen in mijn rijk.' Toen gaf hij de geleerden de laatste opdracht: 'Vat alles samen in één zin van tien woorden van elk twee letters, en zorg ervoor dat de eerste en de tweede helft op elkaar rijmen; dan kunnen mensen het pas onthouden.'

Na lang zwoegen kwamen ze terug met: 'If it is to be, it is up to me.'

Bron: De kortste weg, verhalen honderuit